Niepełnosprawność jest powszechnie coraz to bardziej normalizowana. Co jest zdecydowanym pozytywnym zjawiskiem wśród społeczeństwa. Jeszcze kilka/kilkanaście lat temu panowało przeświadczenie o pewnym dystansie, niemal odrzuceniu osób niesprawnych w pełni. Te krzywdzące stereotypy pozbawiały niepełnosprawnych szeregu możliwości uczestniczenia w życiu społecznym, zawodowym czy rodzinnym. Jak niepełnosprawność przekłada się na psychologię? Jak w ujęciu psychologii postrzega się i definiuje niepełnosprawność? I kluczowe pytanie – na czym polega psychologia niepełnosprawności?
Niepełnosprawność – definicja
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) za osobę niepełnosprawną uznaje się osobę, która w wyniku istotnych uszkodzeń i dysfunkcji fizycznych i obniżenia sprawności funkcjonowania organizmu nie jest w stanie sprawnie funkcjonować w społeczeństwie biorąc pod uwagę czynniki zewnętrzne, płeć i wiek. Definicja niepełnosprawności określa zaburzenia na dwóch poziomach funkcjonowania człowieka – biologicznym i społecznym, aby określić osobę mianem niepełnosprawnej – musi ona spełniać oba te kryteria jednocześnie. Definicja w głównej mierze skupia się na tych dwóch aspektach, pomijając przy tym perspektywę psychologiczną. Ta dziedzina nauki jest często pomijana a równorzędnie istotna. W ogólnej definicji powinno odnieść się do tego, że niepełnosprawność to również częściowa bądź pełna utrata zdolności do podmiotowego organizowania swoich działań, co utrudnia zaspokajanie potrzeb, a także wywiązywanie się z zadań narzucanych przez otoczenie społeczne.
Psychologia niepełnosprawności
Problemy psychologiczne również dotyczą i są obecne w życiu codziennym osób niepełnosprawnych. Owe problemy mogą bezpośrednio dzielić się na dwa rodzaje:
- Dysfunkcje układów – głównie hormonalnego i nerwowego – są w stanie przyczyniać się do zaburzeń psychicznych. Przykładem może być tu nadczynność tarczycy. Choroba ta może powodować rozwianie emocjonalne, a co za tym idzie szybkie zmiany nastroju, nie kontrolowanie emocji.
- Sam fakt niepełnosprawności może powodować załamanie psychiczne, czasem nawet depresję. Zaczyna się od czasami niepozornych zachowań – unikania ludzi, zaniżanie samooceny, a i niestety myśli samobójcze.
Każdy ma prawo do skorzystania z pomocy psychologa. Umiejętnie prowadzona terapia jest w stanie pomóc, zaakceptować to co jest przyczyną problemów. Wizyta u psychologa czy psychiatry to nie jest powód do wstydu, wręcz przeciwnie jest oznaką walki o siebie i dla siebie! Warto o tym pamiętać.
Inne źródła pomocy
Niepełnosprawni mają również możliwość korzystania ze wsparcia fundacji. Fundacja Niesiemy Nadzieję od lat wspiera i pomaga głównie dzieciom niepełnosprawnym. Dzięki organizowaniu różnych akcji charytatywnych oraz wspólnym spędzaniu czasu na wszelkiego rodzaju wycieczkach, piknikach, robią tzw. “dobrą robotę”. Wszystko po to by nieść radość i widzieć uśmiechy na twarzach. Więcej o działaniach Fundacji znajdziesz na stronie http://www.niesiemynadzieje.pl/ . Niepełnosprawność nie jest wyrokiem. To akceptacja przyjaciela – jego wad i zalet.
Źródła:
Chachulska J., Niepełnosprawność w ujęciu psychologicznym, 2014
Zielińska J., Badania nad niepełnosprawnością w perspektywie neurobiologii, 2014
